Adak (Nezir) Nedir? Hükmü, Şartları ve Bağış Yolları

İçindekiler

• Adak (Nezir) Nedir?
• Adağın Dindeki Yeri (Deliller)
• Adakla İlgili Şartlar
• Şarta Bağlı Adaklar
• İyilik Derneği ile Adak Bağışı
• Sık Sorulan Sorular

Adak (Nezir) Nedir?

Arapça “nezir (nezr)” diye ifade edilen adak; fıkıhta “kişinin dinen yükümlü olmadığı bir ibadeti, Allah Teâlâ’ya söz vererek kendisine vacip kılması” şeklinde tarif edilir. Yani farz/vacip olmayan bir ibadeti yapmayı taahhüt ederek kişi onu kendine borç kılar. (Bkz. Mevsılî, el-İhtiyâr)

Adağın Dindeki Yerix

• Kur’an: Akitlere sadakat ve verilen sözü tutma emredilir (el-Mâide 5/1; el-İsrâ 17/34; en-Nahl 16/91). İyi kullar “adaklarını yerine getirirler” (el-İnsân 76/7).
• Sünnet: Peygamber Efendimiz (s.a.v.) Allah’a itaat olan adakların yerine getirilmesini emretmiş; isyan/haram içeren adakları geçersiz saymıştır.
• İcma ve akıl delili: Verilen sözü tutmak dinî ve aklî bir fazilettir.

Not: Hz. Peygamber (s.a.v.) şarta bağlı adakları hoş karşılamamış; “adak, Allah’ın takdirini değiştirmez” buyurmuştur. Buna rağmen, günah içermeyen bir adak adanmışsa yerine getirmek vaciptir.

Adakla İlgili Şartlar

1) Adağı Adayan Kişiye Dair

• Müslüman olmalı.
• Akıl sağlığı yerinde ve ergenlik çağına (bülûğ) ulaşmış olmalı.

2) Adağın Konusuna Dair

• İbadet cinsinden olmalı: Namaz, oruç, sadaka, kurban vb.
• Bizzat amaçlanan ibadet olmalı: Abdest almak, ezan/kâmet gibi başka ibadete vasıta olan işler adak olmaz.
• Zaten farz/vacip olan bir yükümlülük adanamaz: Ramazan orucu, farz namaz gibi.
• Mümkün ve meşru olmalı: Hem dinen helal olmalı hem de maddi olarak kişinin mülkiyetinde/iktidarında bulunmalı.
• Günah, bid‘at veya haram içermemeli.
• Hasta ziyareti, türbede mum yakma, mevlid okutma gibi uygulamalar ibadet sayılmadığından adak konusu olamaz.

Şarta Bağlı Adaklar

“Şu iş olursa/olmazsa … gün oruç tutacağım” gibi muallak (şarta bağlı) ifadelerde, şart gerçekleşirse adak borcu doğar. Hanefî yaklaşımında bu tür sözler yemine benzetilerek yemin kefâreti tercih edilebilir. Ancak adak niyetiyle bağlayıcı ifade kurulmuşsa, günah içermiyorsa yerine getirilmesi gerekir.

İyilik Derneği ile Adak Bağışı

İyilik Derneği, adağınızı dinî usullere uygun şekilde ifa etmenize aracılık eder:

• Adak kurbanınızı İslami usullere uygun keser,
• Etleri gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştırır,
• Kesim sonrası bilgilendirme yapar.

Hemen bağış yapın: “Adak kurbanımı kestirin ve ihtiyaç sahiplerine ulaştırın.”

Adak Bağışı Yap

Sık Sorulan Sorular

Adak adamak günah mı?

Değildir; ancak şarta bağlayarak adamak tavsiye edilmemiştir. Günah/haram içeren adaklar geçersizdir.

Neler adak olabilir?

Namaz, oruç, sadaka, kurban gibi ibadet cinsinden işler. Meşru, mümkün ve kişinin mülkiyetinde/iktidarında olmalı.

Adak kurbanı nedir?

Adağı yerine getirmek üzere kesilen kurbandır. Kurbanlık şartlarına uygun hayvandan olur ve kesimi dinî usule göre yapılır.

Şarta bağlı adakta şart gerçekleşmezse?

Şart gerçekleşmezse adak borcu doğmaz. Yemin tarzındaki ifadelerde keffâret gerekebilir.

Adağın gereği yapılmazsa ne olur?

Kişinin dinî sorumluluğu devam eder; borcunu en kısa sürede eda etmesi gerekir.

Not ve Mezhep Farkları: Bu metin genel bilgilendirme içindir. Mezhepler arasında detaylarda farklı görüşler bulunabilir; özel durumlarda güvenilir bir ilmihal danışınız.